Column 23 Friesch Dagblad

De 23e column van Roel in het Friesch Dagblad is vorige week vrijdag geplaatst. Hierbij de tekst:

Het Zweedse Luciafeest

In de aanloop naar kerst is ook het Luciafeest in Zweden belangrijk.

's Morgens vroeg op 13 december brengen duizenden meisjes en jongens in Zweden, gehuld in witte gewaden en met punthoeden met gouden sterren op hun hoofd, met een brandende kaars in hun hand en een kroon van elektrische kaarsjes in het haar, licht in de duisternis van de Zweedse winter.
Ze staan bekend als “Lucia”. Vaak gaan ook de jongens verkleed als “jultomte”, het hulpje van de Kerstman, of als peperkoekje.
Lucia en haar metgezellen zingen kerstliederen en verspreiden zo licht en warmte in het donkere land. Tijdens het lopen delen ze lussekatten (saffraanbroodjes) en peperkoekjes uit aan de omstanders. Deze vierhonderd jaar oude traditie speelt zich af in kerken, ziekenhuizen, kantoren en op scholen. Het belang ervan is dusdanig dat Kerstmis in Zweden zonder deze viering van het licht geen Kerstmis zou zijn.
Ook op de basisschool in ons dorp wordt natuurlijk dit verlichtend feest gevierd en wij waren er getuige van. In de verduisterde aula van de school kwam een rij van prachtig uitgedoste kinderen met elektrische kaarsjes op het hoofd en échte kaarsjes in de hand, het middenpad op geschreden richting podium. Daar stonden hun medeleerlingen reeds geduldig en stemmig hun klasgenootjes op te wachten. De brandende kaarsjes werden voorzichtig neergezet op een tafel voor de piano onder toezicht van fröken (de juf). Onder begeleiding van de pianofröken werden prachtige Lucia- en Kerstliederen vol overgave ten gehore gebracht. Twee meisjes van ongeveer acht jaar uit die groep speelden vol vuur op hun viool de sterren van de hemel. Niet altijd even zuiver, maar dat mocht de feeststemming niet drukken, want het was zeer aandoenlijk. Na afloop kregen ze dan ook een Zweeds applaus, dat wat mij betreft wel wat uitbundiger had mogen zijn, maar dat zit niet in de aard, echter niet minder gemeend. Na afloop limonade en pepparkakor voor de kinderen en kaffe voor de ouders. Lucia markeert het midden van de vierweekse adventstijd, die de meeste Zweedse huishoudens memoreren door voor elke adventsweek een kaars aan te steken. De eerste week van advent is, net als in de meeste andere Europese landen, de tijd waarin de Zweden hun kerstversieringen aanbrengen. In deze tijd worden ook de steden en dorpen in Zweden op hun allermooist versierd en krijgen de straten hun kerstversiering. Een feest als Sinterklaas kennen ze hier niet, dus al vroeg in oktober bieden de winkels hun kerstwaar aan. Van kerstbal tot lichtslangen en van anderhalve meter hoge Kerstmannen tot rijk gevulde kerststalletjes, je kunt te kust en te keur.
Het licht, van elektrische of echte kaarsjes is toch wel een belangrijk aspect in dit aanloopfeest naar Kerstmis. Misschien wel de gezelligste periode van het jaar is aangebroken en hopelijk met veel sneeuw, al is het maar voor de sfeer.

Roel Heidema

www.vilasig.com