woensdag 29 januari 2014

Woensdag 29 januari 2014

Intussen is mijn derde week op de Vågbroskolan ingegaan. Zeer bewerkelijk, maar ook ontzettend leuk. Ik heb een stel fantastische collega's, die allemaal heel aardig zijn en me van alle kanten willen helpen. Super dus!
En behalve lesgeven, verzin je ook wel eens wat andere dingetjes:
Sinds een paar dagen begroet ik mijn zesdeklassers met: Goeiemorgen allemaal! En zowaar, er is al een heel stel die het op redelijke wijze terug kan zeggen. Ook al is die 'g' ontzettend moeilijk voor die Zweedse bekjes.
Vanmiddag had ik geschiedenis met klas 5 (gr. 7) en 1 van de jongens moest een beetje om mijn uitspraak lachen. Waarop hij op niet mis te verstane wijze door één van de meiden terecht werd gezet. Vroeg ze later aan mij: Blir du inte ledsen när han skrattar om dig? (word je niet verdrietig als hij je uitlacht?). Zo schattig!
Het laatste uur was 'elevensval'. Dat is een uur waarin de leerlingen vooraf een vak kunnen kiezen, voor een periode van ongeveer 8 weken. Vandaag begonnen we met de nieuwe groepen. Ik had zelf Engels gekozen en uit de klassen 3 t/m 5 (gr. 5 t/m 7) waren er 10 liefhebbers. Het leek mij een leuke uitdaging om de cupsong met ze te gaan doen. De tekst bekijken en vertalen én uiteraard met de bekers in de weer. Had ik even mazzel dat er een meisje al heel bedreven in was! En leuk dat ze het vond om voor juf te spelen, haha. En de rest deed super enthousiast mee. Leuk!! Volgende week het vervolg.
En hoe pak je een kind aan dat voor stoorzender speelt? Vanmiddag was er zo'n dwarsliggertje en op een gegeven moment begon hij Arabisch te praten. Tja, wat doe je dan? Dan spreek je Nederlands terug. Z'n b.. viel open en hij was gelijk stil! Hopelijk werkt dat de volgende keer weer, ik heb me in ieder geval een hoedje gelachen!

zondag 26 januari 2014

Column 28 Friesch Dagblad

Afgelopen vrijdag aflevering 28 in het Friesch Dagblad:


Wegwerk

De winter is nu al zo´n zes weken nadrukkelijk aanwezig in Zweden.
Ik doel dan niet alleen op de periode, maar vooral op de kenmerken van een echte winter. Een winter zoals we die ook in Nederland wel gekend hebben. In mijn jeugd, zo´n vijfenveertig jaar geleden, was er bijna elk jaar sneeuw en ijs en temperaturen beneden het vriespunt. Wat dat betreft ben ik in mijn tweede jeugd. Natuurlijk ruimt iedereen zijn sneeuw en bestrijdt de ijsvorming op en om het eigen erf. Voor de één betekent het slechts een toegangspaadje naar de voordeur, voor de ander is het wel een paar uur werk. Voor wie het zich kan permitteren zijn er gemotoriseerde sneeuwruimers in de handel, maar de meesten kunnen goed uit de voeten met een duwbak. Wie slim is plakt spijkerzolen onder het schoeisel voor de stabiliteit. De wegwerkers hebben ook hun handen vol aan het schoonhouden van de wegen. Er wordt voornamelijk geschoven. Met een grote ploeg vóór en naast de vrachtwagen wordt de sneeuw hoog en ver weg gestoven. Ze rijden dan schuin achter elkaar en bestrijken zo de beide rijstroken. Er ontstaan dan kleine files, maar daar maakt niemand zich druk om.
Als verkeersdeelnemer houd je rekening met die jongens van de weg, want die zorgen immers dat je door kunt rijden. Je gaat gewoon een half uurtje eerder weg van huis om op tijd op je bestemming te komen. Soms waan ik mij terug in de tijd van de autoloze zondagen, zo weinig verkeer kom je tegen of haalt je in. Files kom in je midden Zweden dan ook niet of nauwelijks tegen. Het treintje van voertuigen dat ontstaat door de sneeuwruimers lost na elke vijf tot tien kilometer weer op doordat er afslagen gemaakt zijn die je de mogelijkheid geven te kunnen keren op de weg. Daar maken de schuivers ook gebruik van en kan het doorgaande verkeer zijn weg vervolgen. Om de gladheid te bestrijden wordt er hier mondjesmaat met zout gestrooid. Op B-wegen strooit men grind dat na de winterperiode weer wordt opgeveegd voor hergebruik het volgende jaar. Winterbanden zijn in Zweden verplicht tussen 1 oktober en 1 april. Veel Zweden rijden op spijkerbanden. “Dubbdack” zijn winterbanden waarin kleine spijkerkopjes zijn verwerkt die nog meer grip geven. Er is nu wel een discussie ontstaan over het gebruik van deze banden. In de eerste plaats geven ze veel wegenschade en in de tweede plaats zouden de banden kleine stofdeeltjes uit het asfalt slijten die de gezondheid zou schaden. Zolang dat nog niet wetenschappelijk is bewezen blijven de spijkerbanden in gebruik. Zelfs de fietsen kun je hier uitrusten met spijkerfietsbanden. Grappig om te zien wie wel en wie geen spijkerbanden onder zijn tweewieler heeft. Ondanks dat bijna iedereen een helm draagt op de fiets, rijdt de één heel wat meer ontspannen dan de ander.
Veiligheid voorop, vooral met sneeuw en ijs!
 
Roel Heidema
www.vilasig.com

zaterdag 18 januari 2014

Zaterdag 18 januari 2014

Het is hier nu toch eindelijk écht winter. Het sneeuwt al ruim een week, elke dag, elke nacht. Er ligt toch zeker wel zo'n 30-40 cm. En dat levert prachtige beelden op. We leven hier momenteel in een zwart/wit sprookjeslandschap!




 

Column 27 Friesch Dagblad

Gisteren weer een aflevering in het Friesch Dagblad:

Werkwillig

Al eerder schreef ik over de grote werkloosheid in Zweden. In het zuidelijk deel van Zweden, waar zes van de negen miljoen mensen wonen, maak je nog de meeste kans op werk. Daar is de grootste bedrijvigheid met de meeste activiteiten, maar het grote aantal mensen maakt de spoeling weer dunner. Toch trekt de meeste jeugd richting de grote steden om daar werk te vinden. In het middendeel van Zweden is het helemaal een kopzorg als je geen werk hebt. Het gaat niet goed met de Zweedse economie. Men spreekt van: “een welvaartstaat in verval!” Is het voor de Zweedse autochtoon  al moeilijk om een betaalde baan te vinden, voor de immigrant is het al helemaal een crime. De vacatures die er zijn worden bij voorkeur ingevuld door Zweedse werkzoekenden. Maar van de lucht kan niemand leven, dus we bleven maar de vacaturebank van het Arbeidsbureau doorspitten en tegelijkertijd naar school om de |Zweedse taal te leren. Spreek je geen Zweeds dan heb je absoluut geen kans op de arbeidsmarkt. Na een jaar van studeren en zoeken heeft het nieuwe jaar ons nieuwe kansen gegeven. “Als de nood het hoogst is, is de redding nabij”, pleegt men wel te zeggen. Wat ons betreft klopt dat als een zwerende vinger. Na een aantal maanden trouw de Zweedse lessen gevolgd te hebben en aansluitend een stageplaats genoten te hebben, is er eindelijk een betaalde baan voor ons! De één op een basisschool 15 km van ons dorp, de ander in een zwembad 75 km verderop. Dat was op het juiste moment, want als je een jaar lang op je financiële reserves leeft, gaat de tijd je inhalen. We waren beide wat verzadigd van het onderwijs in Nederland, maar nu we terug zijn in ons oude vak weten we waarom we altijd met zoveel plezier ons werk gedaan hebben. De uitdagingen die we hier in Zweden weer aangaan samen met de kinderen van de basisschool en het zwembad, maken dat we elke dag met goede moed en vooral goede zin de arbeidsvloer weer opgaan. Ondanks dat we hetzelfde werk doen als tijdens onze stageplek is het toch anders. De gedachte dat er nu weer een maandelijks geldstroompje binnenkomt, maakt dat de toekomst er een stuk aangenamer, vrolijker maar vooral bestendiger uitziet. We willen proberen om ons kleine bedrijfje van het verhuren van het zomerverblijf, uit te breiden met trekkershutjes, een extra zomerverblijfje, een kleine tentencamping en de nodige faciliteiten om campergasten te ontvangen. Al die zaken vragen investeringen en daar kunnen we nu handen en voeten aan geven. Voor ons zelf hoeven we niet zoveel. We zijn niet veeleisend. Als je je plekje hebt gevonden om te leven én te werken, heb je aan heel weinig genoeg.
Het nieuwe jaar is voor ons echt goed begonnen en een goed begin………… is het halve werk!

Roel Heidema
www.vilasig.com

donderdag 16 januari 2014

Donderdag 16 januari 2014

Het zwembad in Gävle, waar Roel stage heeft gelopen, heeft inmiddels ook ontdekt dat ze hem prima kunnen bellen wanneer er invallers nodig zijn. Hij is vanaf deze week voor de rest van de maand gelijk 'volgeboekt'. Dus nu bevinden we ons we allebei in de werkende sector! 
Na een aantal dagen meegelopen te hebben, had ik gisteren mijn eerste echte dag als juf in Zweden. Een rekenles, 2 SO-lessen, 2 lessen Engels en o ja, je hebt ook elevensval, idrott (keuzevak voor leerlingen, sport). Leuk, dat ik dat in de loop van de ochtend nog even hoorde  Blijk ik dus ook nog een uur in de week sport te moeten geven, aan een gemengd groepje. Tja, kan er ook nog wel bij...
's Middags nog een teamvergadering, dus gelijk de drukste dag van de week. Was hard werken, met hier en daar nog wat schoonheidsfoutjes, maar over het algemeen was ik best tevreden.

Vandaag dus de 2e dag zelfstandig aan de slag geweest. Ging toch al iets gemakkelijker dan gisteren. Het is eerst nog wat aftasten, natuurlijk, maar vooral met klas 6 begin ik toch al een beetje een band op te bouwen. Dat wordt ook zo'n beetje mijn klas. Af en toe struikel ik nog wel eens over een Zweeds woord, maar we begrijpen elkaar prima! Probleempje alleen bij Engels: ik besteed nu zoveel aandacht aan het Zweeds, dat ik af en toe Zweedse woorden door de Engelse heen gooi, dus wordt het een soort van Swenglish (of svengelska, zoals de Zweden zeggen). 
Elke donderdagmiddag is er een werkoverleg met de anderen van het 'mellanstadium' (klas 4-6), met de in Zweden zeer belangrijke 'fika' (lekkers bij de koffie). Er is een heus fikaschema, dat hangt in onze arbetsrum (werkkamer). Volgende week ben ik aan de beurt, dus moet ik maar weer even een appeltaart bakken  Er zijn nog steeds appels bij de vleet hier. Morgen nog een dagje en dan het welverdiende weekend in!

En ondertussen sneeuwt het alle dagen, dus er ligt intussen een heerlijk dik pak. Het ziet er hier weer uit als winter!

zaterdag 11 januari 2014

Column 26 Friesch Dagblad

Gisteren geplaatst: column 26!

Winkelpraat

Het doen van de dagelijkse boodschappen is ook hier in Zweden een wekelijks wederkerend ritueel. Niet altijd even leuk want vooral op zaterdag is het vaak erg druk. Toch zijn er verschillende zaken die opvallen als je voor de eerste keer je boodschappenkarretje vult. In de eerste plaats is het de combinatie van twee geschakelde supermarkten. De ICA en de COOP. Eigenlijk zijn het twee identieke winkels die gekoppeld zijn door een centrale hal. In die hal is er ruimte voor enkele kooplui die hun waar aanbieden. Zo vind je daar een koopman in lederwaren, snoepgoed en snuisterijen. Een vaste plek wordt ingenomen door een echtpaar dat vlees aanprijst in een gezellig stalletje. Niet zomaar “carnivoer” maar vlees van de inheemse dieren. Zo kun je pakketjes vlees kopen van de zelf geschoten beer, de eland en het hert. Ik moet zeggen, het berenvlees smaakt prima. Wel wat zout, maar je hoeft ook niet de beer in één keer op te eten. Als je een keus hebt gemaakt tussen één van beide supermarkten, ga je op pad. Gewapend met je boodschappenbriefje loop je als een “Zweedse kip zonder kop” door de gangpaden; je kunt immers niets vinden. Na een paar maanden gaat het al een stuk gemakkelijker. Al winkelend ben je onwillekeurig toch aan het vergelijken met de prijzen zoals je die in Nederland gewend was. Dat levensmiddelen in Zweden nogal wat duurder zouden zijn, is mij erg meegevallen. Als je prijsbewust winkelt en ook kiest voor huismerken, die kwalitatief niet minder zijn, kun je alles halen wat je briefje aangeeft, zonder je arm te rekenen aan de kassa. Zowel de ICA als de COOP zijn ruim gesorteerde supermarkten. De COOP heeft zelfs een groot assortiment aan non-food. Van Zweedse balletjes tot gemotoriseerde sneeuwschuivers, er is geen “nee” te koop.
Wat ook opvalt is de verpakkingsgrootte van gehakt en andere gangbare vleessoorten. Hoeveelheden van enkele kilo’s is heel normaal. Als het boodschappenlijstje is afgewerkt ga je richting de kassa. Of er nu één of honderd mensen hun keuzes willen afrekenen, altijd zijn er wel zes van de tien kassa’s bemand. Dat loopt dus vlot door zonder al te veel wachttijd. Komt het zo uit dat je wel lang moet wachten vanwege het spitsuur, blijven alle Zweden keurig wachten tot ze aan de beurt zijn zonder wanklank. Het wordt op prijs gesteld dat je de waren met de streepjescode van de kassa aflegt i.v.m. de lezer, wat ook disciplinair gebeurt. Standaard koopt de Zweed er plastic biologisch afbreekbare tasjes bij, want aan boodschappentassen doen ze niet. Een spaarsysteem met een pasje kennen ze hier ook, maar dan wel met persoonsnummer. Wat een bijkomstigheid lijkt maar toch verdraaid handig, de supermarkten zijn zeven dagen van de week open van 08.00 uur tot 21.00 uur en dat tweeënvijftig weken! Winkelen in Zweden is een avontuur!  

Roel Heidema
www.vilasig.com


donderdag 9 januari 2014

Woensdag 8 januari 2014

Deze dag zullen we ons herinneren als een hele fijne, want ik heb een baan! Na diverse sollicitatiepogingen aangenomen op een school in Söderhamn (dus niet de stageschool). Ik ga lesgeven in 5 verschillende groepen, in de vakken Engels, rekenen en SO (geschiedenis, aardrijkskunde, religie en maatschappelijke vorming). Een voltijdjob, dus werk aan de winkel! Een heerlijk gevoel om 2014 zo te kunnen beginnen. Loon naar werken, zullen we maar zeggen. Begint al dat Zweedse geploeter eindelijk zijn vruchten af te werpen! :-)

zaterdag 4 januari 2014

Column 25 Friesch Dagblad

Een nieuw jaar, mét nieuwe columns! Het Friesch Dagblad verwacht ook de komende tijd weer een wekelijkse column van Roels hand. Gisteren is de eerste van 2014, nr. 25 in totaal, geplaatst:


Nieuw begin, nieuwe kansen

De feestelijkheden rond de kerstviering en de jaarwisseling 2013/2014 zijn voorbij.
Daarin verschilt Zweden niet met Nederland. De bomen met kluit gaan hier de grond weer in, alsof er nog niet genoeg naaldbomen zijn en de rest van het groen wordt bewaard voor de brandstapel eind april. Dan wordt het einde van de winter gevierd met een groot vuur. Maar zover is het nog niet. Het “normale” leven begint hier weer een beetje op gang te komen. Hier en daar verdwijnen ook de kerstverlichtingen, hoewel de meeste mensen hun sfeerlampjes laten hangen tot na Driekoningen.
Het is ook wel erg gezellig, ’s avonds die verlichte ramen. De overgang van alles naar niets moet ook niet in één keer. Rustig afbouwen zoals het ook is opgebouwd.
Behalve de gemoedelijke sfeer en de gezelligheid van de decembermaand, is het toch ook een periode van bezinning. Zonder nu al te filosofisch te worden is een terugblik op het afgesloten jaar, dat elk jaar weer sneller voorbij gaat zo het lijkt, niet verkeerd. Bij het schrijven van deze aflevering zit ik eigenlijk een beetje in die “terugblikfase”.
Ruim een jaar proberen we nu een bestaan op te bouwen in een land dat veel lijkt op Nederland, maar waarin de verschillen ook maken dat een snelle integratie geen optie is. Misschien dat het komt omdat ons Nederlandse tempo ons afremde, hoe raar dat ook klinkt, of omdat de regelsystemen hier gesmeerd lijken door zand, ik weet het niet. De vriendelijke en behulpzame Zweden zijn zeker niet de reden waarom alles langzamer gaat dan wij wel zouden wensen. Het heeft vast te maken met de wens om zo snel als mogelijk zekerheden te willen en het liefst voor honderd procent. Voor iedereen die ook plannen heeft voor emigratie, zet de “zekerheden” maar op een laag pitje en durf een zeker risico te nemen. Op de bonnefooi zo’n onderneming starten is zeker af te raden, een zekere hoeveelheid onzekerheid blijf je houden. Als ik de balans op maak wordt 2014 een jaar waarin we de laatste onzekerheden gaan wegwerken. Na een jaar voorbereiden liggen er bronnen van inkomsten te wachten, we zijn volledig geïntegreerd in onze leefomgeving en het beheersen van de Zweedse taal in woord en geschrift gaat ons ook goed af. Vooral dat laatste aspect is misschien wel de crux in een emigratie verhaal. Een zekere mate van doorzettingsvermogen is ook niet onbelangrijk, wind en stroming zitten lang niet altijd mee. Belangrijk is, in al je voorspoed en tegenslagen, dat je géén spijt krijgt van je genomen beslissing om een nieuw bestaan op te bouwen in een voor jou relatief onbekend land.

Laat 2014 in ieder geval voor iedereen, waar we ook zijn, een gezond jaar worden waarin we leven…maar vooral láten leven!

Roel Heidema
www.vilasig.com