Aap
noot mies
De
mensen die leerden lezen met deze woorden, gingen in een heel andere tijd naar
school dan de leerlingen van tegenwoordig, die bijna alles met of met behulp
van de computer leren. In de meeste Nederlandse basisscholen is het krijtbord
allang vervangen door de digitale versie en gebruik van tablets in de klas is
heel normaal. Hier lijkt dat toch een beetje anders. Niet dat je daar terug
moeten denken tot aan de aap-noot-mies-tijd, maar hier en daar blijft de
digitale wereld wel wat achter. Op één van de basisscholen in de stad hangt in
de meeste lokalen een beamer, die aan een computer kan worden gekoppeld, zodat
het vertonen van filmpjes op internet of het houden van een
powerpointpresentatie prima mogelijk is. Digitale schoolborden kennen ze daar
echter niet. In plaats daarvan maakt de leerkracht gebruik van een whiteboard
met stiften.
Ook voor
de leerlingen zijn er weinig digitale leermogelijkheden. In sommige lokalen is
een leerlingencomputer beschikbaar, maar met 28 leerlingen is dat lastig
werken! Gelukkig hebben wel bijna alle leerlingen een mobiele telefoon met
internettoegang, dus als er iets opgezocht moet worden, kunnen ze daar dankbaar
gebruik maken. Behalve de karigheid in digitale leer- en hulpmiddelen laat ook
de aanwezigheid van de ‘ouderwetse’ leerboeken door geldgebrek ernstig te
wensen over. In februari konden we lezen dat Zweden zich zorgen maakt over de
achteruitgang van de kwaliteit van het onderwijs in de ‘grundskola’, zoals de
basisschool hier wordt genoemd. Wat daar precies de oorzaak van is, wordt op
dit moment driftig onderzocht.Behalve de matige hoeveelheid en kwaliteit van de onderwijsleermiddelen kan het Zweedse onderwijssysteem daar ook een rol in spelen. In tegenstelling tot Nederland kent men in Zweden niet de verschillende vormen van speciaal onderwijs. Hier bestaat alleen het fenomeen ‘särskola’, waar kinderen met een ernstige lichamelijke handicap of een zeer grote ontwikkelingsachterstand terechtkomen. Alle andere leerlingen gaan, ongeacht de mate van leer- en of gedragsproblemen, naar de grundskola. Deze begint met klas 1, als de kinderen een jaar of zes zijn, vergelijkbaar met groep 3 in Nederland. Vervolgens duurt de grundskola negen jaar en zwaaien de leerlingen af als ze vijftien of zestien jaar oud zijn. Al die tijd zitten ze dus met dezelfde leerlingen in een klas, ongeacht leerniveau of sociaal-emotionele vaardigheden. En de Zweden zijn gewend om klassikaal les te geven, met als gevolg dat alle leerlingen dezelfde leerinhoud krijgen aangeboden, of ze het nu kunnen of niet. Net als in Nederland zijn ook hier de klassen behoorlijk vol en is het hard werken voor de leerkrachten om iedereen ‘erbij te krijgen’.
Wat zouden de Zweden hun ogen uitkijken als ze eens een kijkje in de Nederlandse onderwijskeuken zouden kunnen nemen. Want ook al is het dan geen aap noot mies, een digitale impuls zou zo gek niet zijn!
Roel
Heidema
www.vilasig.com 
Hallo Roel,
BeantwoordenVerwijderenEventjes wat rechtzetten.... zo wil ik het toch maar eventjes noemen want al lees ik met veel plezier zo af en toe je columns (die worden meestal door familieleden uit Friesland toegestuurd) nu wilde ik toch eventjes op 1 van die columns reageren.
En wel "tot je zestiende in dezelfde klas".
Ook wij wonen in Zweden. 7 jaar alweer. De tijd gaat snel. Met ons mee gingen onze 2 dochters. De oudste zit inmiddels op het gymnasium (met dígitale schoolborden trouwens!) en de jongste gaat naar de grundskolan. De särgrundskolan om precies te zijn. En dat was nou net eventjes de reden van mijn mailtje naar je toe.
Omdat ik toch vind dat je niet helemaal een correct beeld van dit type onderwijs hier in Zweden neerzet.
Er is nl. wel degelijk een verschil in de types särgrundskolan. Er is niet alleen sprake van särgrundskolan dat alleen maar geschikt is voor kinderen met een ernstige lichamelijke handicap of een zeer grote ontwikkelingsachterstand. Er bestaat ook een särskolan waar alleen kinderen met een lichte ontwikkelingsachterstand, concentratieproblemen, extra onderwijsbegeleiding oid nodig hebben omdat ze op 1 of meerdere v(l)akken niet mee kunnen komen of gewoon omdat het reguliere onderwijs nét een trapje te hoog gegrepen is, naar toe gaan. Op deze laatste variant zit onze dochter.
In het dorp waar wij wonen heeft ze 5 jaar lang op een gewone grundskolan gezeten. Mét extra begeleiding in de vakken daar waar het nodig was en dus aangepast aan haar leerniveau. Dus niet dat ieder kind maar mee moet met dezelfde leerstof. Er wordt wel degelijk gekeken naar verschillen.
Na klas 5 ging ze naar een grotere plaats met ook daar een grundskolan waaraan de särskolan vast zit. Een deel van de lessen, daar waar je gewoon in mee kunt komen, kun je op de gewone grundskolan volgen, de vakken waar je meer moeite mee hebt volg je op de särskolan. Ook daar is extra ondersteuning nog een keer mogelijk en wordt gekeken wat je kunt.
En daarom dus ook niet 9 jaar op dezelfde school (wordt hier in de omgeving ook niet veel meer gedaan) maar gewoon een wisseling mét nieuwe leerlingen/klassen/leraren.
En we wonen echt niet in Stockholm, Göteborg of andere grote plaats. Gewoon in Vitsand (gat van niks), en later gingen onze dochters naar Torsby (iets groter gat van niks).
Tot zover eventjes mijn "rechtzetten". Over het algemeen zijn je stukjes heel herkenbaar maar in dit geval vond ik een correctie op zijn plaats, met name omdat je de indruk wekt het over Zweden in zijn algemeenheid te hebben en niet specifiek over het gebied waar je/jullie wonen.
Met vriendelijke groeten,
Sandra Demes
Vitsand