Column 54 Friesch Dagblad

Nederlandse Zweed of Zweedse Nederlander

Als je verhuist naar een ander land is dat natuurlijk een hele stap. Je laat alles achter en moet helemaal opnieuw beginnen, onder andere met het maken van (sociale) contacten. Ik heb echter ervaren dat de praktijk er heel anders uitziet en wel dankzij de digitale mogelijkheden van tegenwoordig. Via media als Facebook, Twitter en Skype is het helemaal niet nodig om afscheid van iedereen te nemen. Dagelijkse contacten met een grote groep Nederlanders c.q. Friezen is dan ook heel normaal. Fijn voor ons en leuk voor de achterblijvers.

Behalve het aanhouden van sociale contacten is de digitale snelweg ook uitermate geschikt voor het volgen van ander nieuws. En dat komt hier net zo snel terecht als bij iedereen. Dus toen bijvoorbeeld vorig jaar de grote brand in Leeuwarden uitbrak, wisten we dat hier in minder dan geen tijd. En tijdens het wereldkampioenschap voetbal van de afgelopen weken zaten we hier als rechtgeaarde Nederlanders mee te schreeuwen voor de televisie en de wedstrijden na te beschouwen via internet. Op dat soort momenten vraag ik me wel eens af of ik nu Nederlander of Zweed ben.
Zo ook afgelopen week, toen het vreselijke nieuws van de vliegtuigramp boven Oekraïne bekend werd. Als Nederlander in hart en nieren volg je de ontwikkelingen dan toch wel op de voet en voel je je behoorlijk betrokken bij het hele gebeuren. Hier in Zweden is het op de televisie ook nog steeds nieuwsitem nummer één. Best apart als je het nieuws in het Zweeds beluistert en dan bijvoorbeeld premier Rutte aan het woord ziet met Zweedse ondertiteling erbij.
Ook in positieve zin heb ik me de afgelopen weken wel eens afgevraagd in welk land ik nu eigenlijk woon. In taalkundig opzicht, maar ook wat betreft het weer. Al vanaf eind maart is het hier schitterend weer geweest. De lente voelde als zomer en na een wat minder begin van de echte zomer is het hier nu al weken tussen de 25 en 30 graden. Taalkundig gezien waren de campers de oorzaak. Van alle gasten die hier zijn geweest waren dat op een enkeling na allemaal Nederlanders. Om specifieker te zijn: Diverse Friezen hebben ervoor gekozen om ons plekje eens van dichtbij te bekijken. Deels naar aanleiding van onze vermelding in een campergids, maar ook uit nieuwsgierigheid, naar aanleiding van deze columns. En ook al is het Fries niet mijn ‘memmetaal’, ik versta het prima en spreek het ook wel enigszins. Dus was het hier bijna dagelijks een Fries evenement. Dan waan je je toch wel eens terug in Friesland. Totdat je weer om je heen kijkt en de omgeving toch wel erg anders is dan het Friese vlakke land. Dan weet je weer dat je een Nederlandse Zweed bent. Of toch een Zweedse Nederlander?

Roel Heidema

www.vilasig.com

Column 53 Friesch Dagblad

Vakantie in eigen land

Het is volop zomer in Zweden. Veel Zweden zijn vrij en trekken er massaal op uit.

Met caravans, campers en motoren wordt het eigen land doorkruist om de stilte en de rust te zoeken die Zweden volop biedt. Heel veel Zweden hebben ook eigen buitenhuisjes die niet alleen voor de zomervakantie worden gebruikt, maar ook ’s winters en in de weekends bezet zijn. In de winterperiode is er een complete uittocht naar warmere oorden, maar dat is logisch. De winter duurt hier lang genoeg.
Voorlopig schijnt de zon hier uit alle kracht met af en toe een regenbuitje als de natuur daarom vraagt. Soms met een ouderwetse donderklap met ontlading maar dat schouwspel duurt nooit lang. Heeft de natuur haar nodige dorst gelest dan schijnt de zon weer die geduldig is blijven hangen achter de inktzwarte lucht. Er valt genoeg te beleven in eigen land om een ontspannen zomervakantie te vieren. Voordat je heel Zweden hebt ontdekt ben je nog wel even bezig. Ook de kinderen die opgroeien in de natuur vermaken zich kostelijk in de bossen en aan het visrijke water valt altijd wat te beleven. Voor de thuisblijvers die niet zo’n behoefte hebben aan een trekkend bestaan voor een aantal weken is het vaak een werkvakantie. Klussen in en om het huis, tuinwerk maar vooral…….uitrusten. Wat wel een prioriteit heeft is het voorbereiden op de winter. Schoorstenen moeten geveegd, rookkanalen moeten worden gecontroleerd en de op hout gestookte haarden moeten op veiligheid worden onderzocht. Dit alles door een erkende schoorsteenveger. De brandverzekeraar stelt dit verplicht en dat is begrijpelijk. Een open haard of gesloten kachel geeft heerlijke warmte en staat gezellig maar het blijft vuur! De schoorsteenveger geeft dan ook een certificaat af dat geen zekerheid garandeert maar de maatschappij dekt wel eventuele schade. De grootste klus in een zomerperiode is natuurlijk het verzamelen van brandbaar materiaal voor de “houtvreters”. Natuurlijk kun je dat ook inkopen maar het zelf kappen van bomen en verwerken tot haardblokken is leuk werk en gezond. Hout moet wel de tijd hebben om te drogen voordat het in de kachels verdwijnt dus je werkt altijd minstens drie jaar in het voren.
Ook al is de vakantietijd over het algemeen een fijne tijd om naar uit te kijken, soms is het ook wel eens vervelend. Als je iets nodig hebt en je belt voor informatie krijg je maar al te vaak een antwoordapparaat met de mededeling dat het bedrijf gesloten is en dat je over drie weken de eerste bent. Je zult maar een nieuwe kettingzaag nodig hebben of een kloofmachine, vaak moet je er dan ver voor reizen. Dus ook daar moet je rekening mee houden voor dat iedereen zijn werktas aan de wilgen hangt.
Zweden is een populair vakantieland, ook voor Nederlanders. De gele nummerplaten zijn talrijk aanwezig en terecht. Ook wij vieren vakantie in “eigen” land……….

Roel Heidema

www.vilasig.com

Column 52 Friesch Dagblad

Zomer

Net als andere landen heeft Zweden te maken met verschillende vooroordelen. Zo zijn alle Scandinaviërs blond en hebben blauwe ogen, hebben alle woorden een eu-klank en is het er altijd koud. Nou, ik weet inmiddels wel beter. De blonde Zweden zijn op één hand te tellen, groene en bruine ogen komen hier net zoveel voor als in andere landen en de taal, wel, daar heb ik al vaker over geschreven. Kom ik bij het “feit” dat het altijd koud is in Zweden… Ja, ’s winters, dan is het wel koud. Het vriest hier zomaar tien tot twintig graden en dat is best fris, maar het bijna altijd schijnende zonnetje is de winterkou hier prima te doen. Geen snijdende koude wind die een gevoelstemperatuur van -25 graden oproept, maar een fijne frisse winterkou, vaak vergezeld van een flink pak sneeuw. Een halve meter is hier heel normaal.

Maar de zomers dan, die zijn toch koud en regenachtig? Niets is minder waar. Eind maart zat ik hier al voor de eerste keer in de korte broek buiten en tot op heden hebben we bijna altijd prachtig weer gehad. Het hele voorjaar was warm, bijna voortdurend 20 graden of ruim daarboven, veel zon, weinig wind en weinig regen. Natuurlijk was het af en toe een paar dagen wat minder, regende het hier ook wel eens, maar over het algemeen was het stabiel, warm lenteweer.
De zomer begon traditioneel koud. Op midsommar, de vooravond van de 21^e juni, was het slechts 7 graden. Maar een weekje later sloeg het weer om en werd het warm. Warm? Zeg maar gerust: tropisch! We lezen hier geregeld over weerssituaties in Nederland en zien dan veel regen en niet al te hoge temperaturen. Hier is het al een poosje vergelijkbaar met oorden als Zuid-Frankrijk en Italië, met minima van 25 graden. Overdag is het bijna te warm om iets te doen, of je moet al activiteiten in en op het water zoeken. Een kanotochtje op de rivier, zwemmen in de Botnische golf of gewoon naar het zwembad in het dorp, met deze bezigheden houd je het het langst vol. ’s Avonds koelt het bijna niet af en blijft het de hele avond zo’n graad of twintig. Heerlijk dus om lekker te barbecueën – grillen zoals de Zweden zeggen. Ik word dan zo langzamerhand ook al een echte Zweed. We eten vaker buiten dan binnen.
Toen we nog gewoon op vakantie naar Zweden gingen, vroegen de mensen ons vaak wat we toch in zo’n koud land te zoeken hadden. Ook toen al ervoeren we dat het hier vaak mooi weer is. Door het landklimaat ook heel stabiel, dus als de zomertemperaturen verschijnen, is dat meestal niet voor een dag, maar kan het zo verscheidene weken aanhouden. Dus voor wie nog een vakantiebestemming zoekt: De zomer in Zweden is een aanrader!

Roel Heidema

www.vilasig.com

Column 51 Friesch Dagblad

Inburgeren

Hoewel de Zweedse overheid een inburgeringcursus niet verplicht stelt voor buitenlanders zoals ik, is het toch heel interessant om je te verdiepen in de cultuur van het Zweedse volk. Niet die het heel erg verschilt met de rest van de Europese culturen, toch is het raadzaam om er kennis van te nemen. Nu ik hier een kleine twee jaar rondstap gaat dat eigenlijk vrij gemakkelijk en natuurlijk. Dat komt ook omdat ik hier niet alleen woon maar ook werk. Voor de groep buitenlanders die van buiten de Europese unie komt is het veel moeilijker om te integreren. Vooral voor de mensen die hun land ontvluchten door een oorlogssituatie en hun leven niet meer zeker zijn in eigen land.

Ook de politieke vluchteling vindt een veilige haven in Zweden. Maar hun strijd is nog niet gestreden. Het is haast onmogelijk voor het overgrote deel van de vluchtelingen om zich in een plaatsje in de Zweedse maatschappij te veroveren. De grote verschillen in cultuur en taal staan een complete inburgering danig in de weg. Gelukkig niet voor iedereen, maar verhoudingsgewijs is dat een hele kleine groep.
Van een toelatingsbeleid is in Zweden ook nauwelijks sprake geweest en daar gaat men nu de zure vruchten van plukken. Natuurlijk moet iedereen die asiel aanvraagt geholpen worden, dat staat ook hier buiten kijf, maar de vraag is de manier waarop.
Er wordt niet graag gesproken over dit onderwerp in mijn omgevingswereld. Als er over gesproken wordt, is dat binnenskamers en met de grootste terughoudendheid.
Dat men zich ernstig zorgen maakt over de niet aflatende toestroom van asielaanvragers is overduidelijk. De immigratiedienst loopt dagelijks vol. Wachtkamers vol met mensen zonder status die geduldig wachten tot ze aan de beurt zijn. Op de Arbeidsbureaus is het al niet anders. Iedereen wordt netjes geholpen in de wetenschap dat de werkzoekende asielaanvrager geen schijn van kans maakt op de arbeidsmarkt. De politiek wordt meer en meer gedwongen om passende oplossingen te vinden. Gedwongen, simpelweg omdat de staatskas leeg raakt mede door de kosten van de asielopvang. Sinds twee weken ben ik actief in het “Sommarprojekt”. Dat is een initiatief van de afdeling Fritid en Cultuur in de gemeente waar ik werk. We gaan dan in groepen van twintig tot tachtig asielzoekers de gemeente verkennen met als doel om deze mensen te helpen met inburgeren. Dat is voor hen dan wel weer een verplichting vanuit het Arbeidsbureau, anders worden ze gekort in hun uitkering. Deze week gingen we o.a. naar een pittoresk eilandje met een doelgroep van vijfenzeventig personen. Volwassenen en kinderen.
De boot was speciaal voor ons gereserveerd terwijl er plaats genoeg was aan boord.
Tijdens het boottochtje van drie kwartier deden we een leerzame quiz met z’n allen. Toch een beetje inburgeringles op een vrijblijvende manier.
Het is de vraag of er volgend jaar weer een Sommarprojekt komt; het geld is op.

Roel Heidema

www.vilasig.com