Column 7 Friesch Dagblad

Hieronder de tekst van column nr. 7 van Roel in het Friesch Dagblad:

Het hoogseizoen is eigenlijk voorbij voor iedereen die moet leven van de toeristen.

De dagelijkse routine is weer orde van de dag, het nagenieten kan beginnen.
Voor de meeste kinderen zijn de schooldeuren ook weer open en alles gaat weer gewoon z´n gang, en zo hoort het ook. Nu het mooie weer wat aanhoudt betekent dat er een aardig naseizoen aan zit te komen voor horeca en aanverwanten. Dus ook voor uitbaters van een vakantiewoning en B&B etc. Het loopt niet storm, maar er blijft altijd een categorie mensen die zich maandagsmorgens niet meer bij een baas hoeft te melden en er met een camper of caravan er op uit blijft trekken.
Deze doelgroep wordt, met respect, “de grijze golf” genoemd.
Nu hebben wij het geluk dat we in een gebied zitten waarin er in elk jaargetijde wel iets te beleven valt, dus voor ons houdt het voorlopig nog niet op! Wij zijn al klaar voor de herfst, winter en lente.
Hoewel de Zweden eigenlijk geen jaargetijde als herfst kennen, trekt de natuur zich daar weinig van aan. Je merkt dat de herfstgeur in de lucht hangt. In de vroege ochtend is er al een mistlaag, maar de vroege ochtendzon doet die snel verdwijnen. Voor de vroege vogels is het ontwaken van zo’n nieuwe dag een lust voor het oog en voor het oor! Voor wie die herfstrust nodig heeft is het hier goed vertoeven. Kennen de Zweden geen herfst en lente? Natuurlijk wel, maar door de lengte van de winter én van de zomer, zijn de herfst en lente begonnen en voorbij voor je er erg in hebt. Ook hebben de meeste Zweden zoveel behoefte aan zomerweer, dat ze dit seizoen zo lang mogelijk rekken. Niet dat er in september direct sneeuw valt, maar het is wel verstandig om je op de komende winter voor te bereiden, voor zover je dat nog niet gedaan hebt! Het is bepaald geen uitzondering dat de eerste sneeuwvlokken al in oktober vallen.
Veel Zweden verwarmen hun huis en haard met een houtkachel en koken hun eten en bakken de taarten in een hout gestookte oven. Heb je een pelletkachel, dan laat je de “pelletboer” komen voor een vrachtje krachtvoer om de winter door te komen. (Pellets zijn geperste korrels hout van zaagmeel en lijken op krachtvoer voor het vee.) Wie het met ouderwetse houtblokken doet, zoals wij, moet al vroeg in het zomerseizoen aan het zagen en hakken om het houthok vol te krijgen. Het moet immers een tijdje drogen voor het geschikt is als energiebron. We kunnen ook de “houtblokkenboer” laten komen, maar waar is dan het plezier van bomen van eigen kweek te verwerken als hapklare brok voor onze Zweedse tegelkachel?! De blaren in onze handen en pijnlijke rugspieren nemen we daarbij voor lief.
Het kan dus wat ons betreft wel ‘oangean’, maar mag de nazomer iets langer duren dit jaar?

Zaterdag 24 augustus 2013

Zo´n vier weken terug aan het houtvesten geweest in dicht bebost gebied. Hoewel het warm weer was, toch maar flink in de kleren om je te beschermen tegen ongedierte als besmette bosteken. Lange broek met de pijpen in de schoenen gestopt, overhemd met dichtgeknoopt boordenknoopje en daarover heen een trui met lange mouwen. Het was een privé saunaatje, maar voorkomen is beter dan genezen. Aan het einde van de dag uitvoerige lichaamscontrole , maar geen ongerechtigheden. Tot drie dagen na het hakken en zagen er een rode verkleuring op mijn rechterbeen ontstond. Ach, waarschijnlijk een onschuldig muggenbeetje. Maar de rode plek werd steeds groter en kreeg een bepaald patroon. Ook de kleur veranderde van rood naar paars.
Omdat "het schilderij" niet uit zichzelf verdween, ondanks een gezond lichaam, vrijdag toch maar even naar de huisarts. Op mijn mededeling dat ik waarschijnlijk gebeten was door een besmette teek ("fästing"), kwam de man direct in actie. Voor ik het wist lag ik gestrekt en ontkleed op de onderzoekstafel. Ik zat in de molen! Na een fysiek onderzoek van een half uur moest ik mij melden bij de zuster, die de hele operatie nog eens dunnetjes overdeed. Compleet lag ik in een oogwenk wederom bijna geheel in adamskostuum op het knisperende papier, volgeplakt met elektrodes en aangesloten op een computer. Hartritme, bloeddruk, longfunctie, reflexen, controle op meer ongebruikelijke pastelkleuren op mijn melkblanke huid en met een spatel in mijn mond om de Zweedse "aaaa" te laten galmen, ging de verpleegster mij te lijf. Ronja, heette ze en kwam zo uit een sprookje van Astrid Lindgren. Toen nog even een plastic limonade bekertje vol plassen, gênant op een weegschaal en na een uur stond ik weer buiten met een penicilline kuur van tien dagen. Voor een antibiotica spuit was ik al te laat, die hielp niet meer. Maar even in de gaten houden......
Als je op google kijkt bij borrelia burgdorferi wat je allemaal cadeau kunt krijgen van een besmette teek word je niet vrolijk. Oppassen dus, ook in Nederland!

Vrijdag 16 augustus 2013

Behalve columns schrijven, is er uiteraard ook tijd voor andere dingen:

Vorige week woensdag de camper startklaar gemaakt en donderdags op weg.
Een prachtige rondrit door eigen "provincie" Hälsingland. Behalve zaterdag zat het weer een beetje tegen. Veel, heel veel regen, maar we zaten droog en gezellig. Zaterdag
middag een bos/survival wandeling gemaakt door één van de vele natuurparken in Zweden. Behalve prachtige plaatjes had ik er ook een teek aan overgehouden die ondanks beschermende kleding zijn weg had gevonden. Had zich nota bene in m'n bovenbeen ingevreten!
Pas 's zondags, na het douchen, kwam ik er achter. Met een tekentang vakkundig verwijderd. Voor de zekerheid maar even in de gaten houden op rode kringen......! ;-( 

Vandaag weer flink aan de houtarbeid geweest:
Al enkele jaren geleden was er een boom van zo´n vijfentwintig meter door de harde wind ontworteld en omgewaaid. Die lag dus geduldig te wachten op de ronkende motorzaag, want het houthok kan nog voller.
Nu lag de boom niet bepaald in toegankelijk terrein, dus met het nodige klim en klauterwerk het woud in. Eerst gestript van z'n zijtakken en toen in draagbare moten gezaagd. Dat was het makkelijkste deel. Toen al klauterend met zware hompen hout op de nek richting huis. Het grootste deel is nu binnen, morgen de rest. "Onderweg" nog een aantal dode exemplaren gezien en die gaan dus ook letterlijk en figuurlijk voor de bijl.
Uit een verzameling van vierenvijftig procent bos dat Zweden telt over een oppervlakte van vierhonderdvijfennegentigduizend vierkante kilometer, zal men die paar bomen toch niet missen?!
"Na gedane arbeid is het goed eten!" Als variant. Het plan om gekookte aardappeltjes met rode kool en een stukje kip te bereiden werd al gauw terzijde geschoven. Na één blik stond de "vetsmelterij" al geurend te dampen voor het schuurtje. Soms, let wel, soms is dat zo lekker; een vette bek!  Wat een begin van een welverdiend weekend.

Column 6 in Friesch Dagblad

De 6e column is gisteren in het Friesch Dagblad geplaatst. Hieronder de inhoud:

Eigen baas

Wie in Zweden een Bed & Breakfast of iets dergelijks wil beginnen, moet een aantal zaken goed voor ogen houden.
In de eerste plaats moet je onderzoeken waar de gunstigste plek is om zo’n onderneminkje te starten. Je komt er dan achter hoeveel Nederlanders in Zweden hetzelfde idee hadden. Concurrentie is op zich best wel gezond, maar wil je enig bestaansrecht hebben, kan een goede locatie essentieel zijn.
In de tweede plaats moet je de illusie laten varen dat je van de opbrengsten van een B&B kunt rondkomen. Vaak is deze bron van inkomsten immers seizoengebonden. Je moet nogal wat kamers voor langere periode verhuren om het een heel jaar te kunnen uitzingen.
Waar vaak ook niet aan gedacht wordt is het feit dat je natuurlijk een groot deel van je privacy opgeeft en vaak in het zomerseizoen zelf niet op vakantie kunt. Onze conclusie is dan ook dat je naast je eigen bedrijf(je) - je wordt per slot van rekening ondernemer - er een baan bij moet hebben. Zou je er dan nog wel aan beginnen? Zeker, wij in ieder geval wel!
We zijn begonnen met een dubbel huis, elk voor acht tot tien personen. Het huis dat ons het best past hebben we gekozen om zelf te wonen, de andere helft verhuren we als vakantiehuis (fritidshus). In eerste instantie per week of langer, waarbij men kan vermelden of er beddengoed en handdoeken gehuurd moeten worden. Natuurlijk kan het fritidshus ook als overnachtingsplaats voor één of meerdere nachten geboekt worden, al dan niet met ontbijt.
We hebben rond onze trots een website gebouwd: www.vilasig.com (vila sig betekent vrij vertaald ‘uitrusten’). Terugkijkend op het afgelopen seizoen mogen we zeker niet klagen. We hebben zelfs gasten gehad die hun vakantieplannen hadden omgegooid om toch bij ons hun vrije tijd te kunnen doorbrengen omdat het huis in de aanvankelijk door hen gewenste periode reeds verhuurd was. Omdat er ruimte genoeg is rondom de huizen, hebben we ook al enige campergasten mogen ontvangen.
Voor wat langere termijn, want dat vergt investeringen, staat de verbouw van een bijgebouw op de planning. Daar willen we een kleinere vakantiewoning in realiseren plus drie inpandige trekkershutjes. De bovenverdieping willen we reserveren als overnachtingsruimte voor meerdere personen. In de voortuin tussen de fruitbomen een bescheiden tentenveldje voor de gasten die een fietsvakantie houden en ons plaatje van een kleinschalig vakantieparkje is rond. Met mijn betaalde baan in het vooruitzicht zit er zeker muziek in!

Roel Heidema

5e column Friesch Dagblad

Hieronder de tekst van de 5e column van Roel, afgelopen donderdag geplaatst in het Friesch Dagblad:

Zonder geld begin je niets

Zonder startkapitaal begin je niets, ook niet in Zweden. Wij willen hier twee vakantiewoningen met een bescheiden tentencamping en trekkershutjes met ook plaats voor enkele campers beginnen, dus moeten we faciliteren. Dat betekent investeren.
In Zweden kun je echter onroerendgoed niet meer volledig belenen. Wil je hier iets kopen, dan moet je zelf 20 tot 30 procent eigen geld bijleggen.
Als de overheid je heeft erkend als inwoner van Zweden en je hebt een betaalde baan en dus vast inkomen, wil de hypotheekverstrekker nog wel eens tot 85 procent gaan. Dat is per bank verschillend, je moet in elk geval een goed verhaal hebben!
Bij een Nederlandse bank geld lenen voor onroerendgoed in het buitenland, is ook geen optie. Als je niet aan je betalingsverplichting kunt voldoen, kan een hypotheekverstrekker in Nederland immers heel moeilijk beslagleggen.
Afhankelijk van het hypotheekbedrag is 30 procent van het startkapitaal een flinke hap uit je startkapitaal. Als je daarbij ook nog veel langer moet wachten op persoonsnummers, inschrijvingen bij de lokale overheid en meer noodzakelijke bureaucratie, gaat de tijd je inhalen.
Ook onze schatkist raakte op den duur leeg. Vanaf dag één heb ik geprobeerd hier een betaalde baan te vinden. Als je de Zweedse taal niet beheerst, is dat nagenoeg onmogelijk. Overal waar ik kwam, was het antwoord: leer de taal en kom terug. Maar een taal leren, kost tijd en die had ik wel maar van de wind kan niemand leven.
Het feit dat de tijd je inhaalt en je spaargeld opraakt, kan je behoorlijk ongerust maken. De kunst is om niet in paniek te raken en je goed voor ogen te houden waarom je aan dit avontuur bent begonnen. Dan komt er een moment dat je een beslissing moet gaan nemen.
Alles afblazen en teruggaan naar Nederland of een oplossing zoeken om in het nieuwe thuisland te overleven. Terug naar Nederland is voor ons nooit een serieuze overweging geweest. Een van ons beiden moest wel terug om een baan te vinden voor de nodige inkomsten. Ik bleef in Zweden om alles op poten te zetten, de taal te leren en het belangrijkste... een betaalde baan te krijgen!
Het was de enige mogelijkheid om onze droom te verwezenlijken, maar het was niet ideaal. Elke avond ‘aan de skype’, belangrijke informatie én prietpraat uitwisselen, maakt de heimwee naar elkaar alleen maar groter. We wisten echter waarvoor we het deden en dat maakt je dan weer sterk. Een LAT-relatie van zeven maanden is niks voor ons. Nu die betaalde baan vanuit mijn taalpraktijkplaats er per 1 september aan zit te komen, krijgen we veel meer lucht en kan Jantsje hier nu ook definitief blijven. Zo gaat onze droom alsnog uitkomen. De aanhouder wint!

 

Roel Heidema
www.vilasig.com

 

4e column Friesch Dagblad

Hieronder de 4e column van Roel in het Friesch Dagblad, vandaag geplaatst:

Dagelijks ga ik met een schrijfblokje en een zakwoordenboekje - mijn beste vriend inmiddels - onder de arm naar mijn nieuwe ‘baas’, een språkpraktikplats (taalpraktijkplaats) bij het zwembad.
Het is een onbetaalde baan. Ik krijg een dagvergoeding van ongeveer twintig euro en een kilometervergoeding voor eigen auto of openbaar vervoer. De rijkdom die ik vergaar door de gehele dag met Zweden te praten, staat niet in verhouding. Af en toe gebruik ik Engelse woorden, maar dat is begrijpelijk. Ik spreek nu een soort Zwenglish...
Het vooroordeel dat Zweden nogal op zichzelf zijn, klopt niet met mijn ervaring. Zweden zijn buitengewoon vriendelijke, sociale, hulpvaardige en zeer goed toegankelijke mensen. Dat merkte ik vanaf dag één toen ik mijn nieuwe werkplek binnenstapte.
Ongetwijfeld zullen er landverhuizers zijn die minder goede ervaringen hebben met de autochtone Zweed, maar veel hangt af van je eigen in- en opstelling. Per slot van rekening ben jij degene die in hun land komt wonen. In ieder geval ben ik me ervan bewust dat ik erg veel geluk gehad heb met mijn taalstageplaats. Zeker als ik me bedenk dat één op de vijf Zweden arbeidsloos is. In de regio van honderd kilometer rond onze woonplaats is het zelfs één op drie!
In Nederland heb ik 25 jaar in verschillende functies in de zwembadwereld gewerkt, en nam dus een hoop werkervaring op dat gebied mee naar Zweden. Vandaar dat ik - via de jobbcoach -bij het zwembad in Gävle terecht ben gekomen om mijn spraakvaardigheid te oefenen.
En dat terwijl ik in Nederland al een aantal jaren afscheid had genomen van de zwembadwereld. Ik gaf zwemles, gaf leiding en leidde badmeesters en -juffen op. Daartussen zit echter een brede wereld, die zich vertaalt in het arbeidscontract. Standaard werd daar de zin in opgenomen: ‘Aangenomen voor onbepaalde tijd voor... en alle voorkomende werkzaamheden’...
De laatste zes jaar verdiende ik de kost als buschauffeur.(“Voor mij reden om ander werk te zoeken…” = onjuist! RH) Maar nu in Zweden weet ik weer waarom het zo leuk is om in een zwembad te werken. Om het met-de-neus-in-de-boterverhaal compleet te maken, werd mij in het eerste gesprek al meegedeeld dat ze op me zaten te wachten!
Na een mislukte poging om het zwembad te privatiseren, waren er geen bedrijfsleider en chefbadmeester meer. Het zwembad was naarstig op zoek naar een nieuwe stuurman en dan staat er ineens een Hollander op de stoep met de juiste papieren en ervaring!
Vooralsnog is het nog steeds een språkpraktikplats maar wel één met een missie en niet alleen van taalvaardigheid opdoen. Na de vakantie is iedereen die beslissingen mag nemen terug en beginnen de onderhandelingen voor een betaalde baan. Ik ben er al uit!

Roel Heidema
www.vilasig.com